Doç. Dr. Aras Bozkurt hoca SSCI İndeksli dergilerde yaptığı editörlük doğrultusunda SSCI İndeksli dergilere makale göndermeden önce dikkat edilmesi gereken hususlar üzerine tecrübeleri.

SSCI ve alan indeksli dergilerdeki editörlük görevlerim kapsamında gönderilen makalelerde gördüğüm bazı eksiklikleri sıralayarak sizleri bu bilgiselinde aydınlatmak istiyorum. Böylece etki büyüklüğü yüksek dergilerdeki çalışmalarınızın kabul şansını arttırabilirsiniz. 

Çalışmalarda özet kısmını yapılandırdığınızdan ve kapsamı karşıladığından emin olun, çoğu zaman doğrudan ret/desk reject özet kısmı okunarak karar verilir. 

Anahtar kelimeler ve başlık seçiminde kullanılan kelimeler (özellikle ScholarOne ve Publons kullanan sistemlerde) hakem atamasında etkilidir. İlgili konu yerine “experimental design” yazarsanız konu uzmanı yerine yöntem bilimciye gidebilir ve sizi zorlar. 

Başlığın özgün ve ilgi çekici olması avantajdır. Giriş bölümüne genellikle çok dikkat edilmese de editör ve hakemin ilk izlenimi aldığı yerdir ve burada gerekçe ve önemle beraber genel amacı ifade etmek önemlidir. İlk izlenim ilk aşk “significant”dır. 

Giriş ve alanyazın taraması kısmı araştırma soruları bağlamında yapılandırılmalıdır. Burada kullanacağınız çalışmaların çoğu sizin tartışma kısmıyla da ilişkilenecektir. 
Alanyazın taramasında araştırma sorusundan bağımsız çalışmaları yer vermeniz ve genel anlamda açıklamalar yapmanız sizlerin kelime sınırına takılmanıza neden olacaktır. Bu bölümlerde tasarrufa gitmek güçlü bir tartışma için size alan sağlayacaktır. 

Kuramsal çerçeve sadece açıklanmamalı, tartışma kısmında mutlaka yer verilmelidir. Genellikle hakemlerin ret kararı havada asılı duran (ben burada ne yapıyorum diyen) kuramsal çerçeve başlığıdır. 

Yöntem bir binanın temelleri gibidir. Yöntemsel olarak hatalı çalışmalar genellikle ret alır. Yöntemde mutlaka araştırma paradigması, modeli ve deseni en başta açıklanmalı ve gerekçelendirilmelidir. 

Yanlış algılardan birisi örneklem büyüklüğünün çalışmayı kesin kabul aldıracağı düşüncesidir. 377 sonrası %95 güven aralığını sağlar; 643 ise %99. Bu siteyi inceleyiniz: raosoft.com/samplesize.html 

Veri toplama araçları açıklanmalı ve ne şekilde kullanıldığı detaylandırılmalıdır. Araştırma da kullanılan analizler/çözümlemeler kesinlikle açıklanmalıdır. 

Çalışmanın sınırlılıkları sizlerin hakem karşısındaki kalkanınızdır. Sınırlılık olumsuz durum değil, sizin çalışmanızın hangi sınırlar/bağlamlar kapsamında yapıldığıdır. Yöntem kısmında veya sonuçlardan önce açıklayabilirsiniz. 

Bulguların raporlanmasında görseller ve tablolar çok etkilidir ve size kelime sayısından tasarruf sağlar. Tablo ve görsellere atıf yapınız ama tekrar yazıyla açıklamayınız. 

Tartışma kısmı benim tecrübelerime göre yöntem sınavını geçen bir çalışmada en önemli ikinci başlıktır. Çoğu zaman “her şey yolunda neden ret aldım?” dediğimiz kısım tartışmanın zayıflığıdır. 

Tartışma kısmında kuramsal/kavramsal çerçeveden yararlanın ve ilişkilendirin. Bunun dışında ilgili alan yazın ile doğrulama/yanlışlama şeklinde bir strateji izleyin. 

Editör ve hakem derginin etki faktörünü düşünerek kendini tekrarlayan çalışmalar değil; yeni bir bakış açısı sağlayan çalışmaları yayınlamak ister ve bunu tartışma bölümünde sağlayabilirsiniz. 

Sonuç kısmı bulguların özeti değil, bu çalışmanın ne gibi bir kakı sağladığının özetidir. Bunun dışında önerileri geliştirmek önemlidir ve öneriler sizin bulgularınız ve sınırlılıklarınız kapsamında çalışmanızın üzerine kurulacak şekilde yapılandırılmalıdır. 

Kaynakça ve metin içi atıflar ne kadar özenliyse desk reject almanız o kadar azalır. Kaynakça ve metin içi atıflar biçimsel olarak sizlerin ne kadar özenli çalıştığınızın göstergesidir. 

Bonus 1: Özet tek paragraf, özet içinde atıf verilmeden; genel giriş, amaç, bulgular, önem ve önerileri kapsamalıdır. 

Bonus 2: ScholarOne ve Evise gibi sistemler artık başlık ve anahtar kelimelere göre yapay zeka destekli önerilerde bulunuyorlar. Sizlerin burada kullanacağınız kelimeler de hakemlerin uzmanlık alanlarıyla eşleşiyor. 

Bonus 3: Aşağıdaki hesaplar gayet pratik bilgiler paylaşıyor. Tweet arası güzel bilgiler edinebilirsiniz.

Akademik Bilgi Bankası
Akademik çalışmalarınıza fayda sağlayacak kaynaklar aşağıda listelenmiştir. Başlıklara tıklayarak ilgili içeriklere ulaşabilirsiniz.
Akademik Veritabanları ve Araçlar
Araştırmacılar için bilgiye hızlı erişim ve verimliliği artıran özel seçilmiş kaynaklar.
Tez Yazımı ve Yönetimi
Tez yazım sürecinizi kolaylaştıracak rehberler ve öneriler.
Akademik Yazım ve Araştırma
Etkili akademik yazım teknikleri ve araştırma yöntemleri hakkında kapsamlı bilgiler.
Dil Öğrenimi
Akademik kariyeriniz için gerekli dil becerilerini geliştirebileceğiniz kaynaklar.