Literatür taraması, her akademik çalışmanın vazgeçilmez bir parçasıdır ve araştırma sürecinin temellerini oluşturur. Bu bölümde, literatür taraması nedir, nasıl yapılır, literatür taramasının önemi ve örnek bir literatür taraması ele alınacaktır. Literatür taraması, konuyla ilgili mevcut bilgilerin sistematik bir şekilde incelenmesi ve değerlendirilmesi işlemidir. Bu süreç, araştırmacının konu hakkında derinlemesine bilgi sahibi olmasını sağlar ve çalışmanın kapsamını belirlemekte önemli bir rol oynar.
Literatür taraması nasıl yapılır?
Bu sorunun yanıtı, araştırmanın niteliğine ve konusuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak, literatür taraması yaparken belirli adımlar takip edilir. Bu yazıda, literatür taraması yazım sürecini kolaylaştıracak ve zaman kazandıracak beş temel ipucu ve yöntem üzerinde duracağız.
1. Yazmaya Başlamadan Önce Bir Taslak Geliştirin
Literatür taraması bölümünüze başlamadan önce, bir taslak oluşturmanız büyük önem taşır. Bu taslak, literatür taramanızın yapısını ve akışını belirlemenize yardımcı olur. Bir taslak hazırlamak, çalışmanızı organize etmenize ve yazınızı daha sistemli bir şekilde ilerletmenize olanak tanır. Taslak hazırlama, aşağıdaki adımları içerir:
Giriş: Bölümün amacını ve kapsamını belirten kısa bir giriş yazın. Burada, çalışmanızda kullanılan temel terimlerin ve kavramların tanımlarını da sunabilirsiniz.
Gövde: Literatür taramanızın ana bölümüdür. Gövde bölümü, araştırma sorularınıza ve hedeflerinize bağlı olarak çeşitli şekillerde yapılandırılabilir:
- Kronolojik Yöntem: Yayınların tarih sırasına göre düzenlenmesi, konunun zaman içindeki gelişimini göstermek için kullanılır.
- Tematik Yöntem: İlgili temalar veya kategorilere göre yapılandırma, en sık kullanılan yöntemdir.
- Metodolojik Yöntem: Araştırma metodolojilerine göre gruplandırma, çalışmanın yöntemsel yaklaşımlarını ayırt etmek için kullanılır.
Sonuç: Literatür taramasının önemli bulgularını ve araştırma alanındaki boşlukları özetleyen bir bölümdür.
Taslak oluşturmak, sadece yazma sürecinize rehberlik etmekle kalmaz, aynı zamanda düzenli kalmanıza da yardımcı olur. Ancak, yazım sürecinde esnek olmanız ve gerektiğinde taslağınızı değiştirmeniz önemlidir.
Not
Literatür taraması yazım sürecinizi hızlandırmak için, şablonlar ve örnekler sunan kaynaklardan yararlanabilirsiniz. Bu kaynaklar, taslağınızı oluştururken size yol gösterir ve yazma sürecini kolaylaştırır.
Bu ipuçlarını takip ederek, literatür taraması bölümünüzü daha etkili ve verimli bir şekilde hazırlayabilirsiniz. Öğrencilerin bu süreci daha rahat ve güvenli bir şekilde tamamlamalarına olanak tanıyan bu yöntemler, araştırma projelerinizin başarısını artıracaktır.
2. Alanınızdaki Mevcut Literatür Taramalarına Bakın
Literatür taraması yazarken, alanınızda daha önce yapılmış çalışmalara göz atmak, verimli ve etkili bir yaklaşım olacaktır. Bu, sizin için bir rehber işlevi görecek ve disiplininize özgü yazım ve yapısal "normları" anlamanıza yardımcı olacaktır. Mevcut literatür taramalarına erişmenin birkaç yolu vardır:
- Üniversite Tez Veri Tabanları/Kütüphaneleri: Kendi üniversitenizin sunduğu kaynaklardan yararlanarak, üniversitenizin belirlediği yazım ve yapısal standartlar hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.
- Halka Açık Tez Veritabanları: EBSCO, Open Access, Proquest gibi platformlarda yer alan çalışmalara göz atarak geniş bir perspektif kazanabilirsiniz. Birçok üniversite kütüphanesi bu tür veritabanlarına erişim imkanı sunar.
- Dergi Makaleleri: Google Scholar gibi arama motorlarını kullanarak, "review" + araştırma konunuz ile ilgili anahtar kelimeleri içeren dergi makalelerini bulabilirsiniz. Bu makaleler, sistematik literatür taramaları (SLR), meta-analizler gibi farklı türdeki incelemeleri içerebilir.
Öneri: Literatür Tarama Siteleri
Bu literatür taramalarını incelemek, çalışmanızda ele almanız gereken önemli materyalleri gözden kaçırmamanıza yardımcı olabilir. Ancak, çalışma alanınızın güncel kalabilmesi için son beş yıl içinde yayımlanan kaynaklara odaklanmanız önemlidir.
3. Önce Yazın Sonra Düzenleyin
Literatür taramasını yazmaya başlamak için her detayın mükemmel olmasını beklememek önemlidir. Yazar tıkanıklığına sebep olabilecek bu tür bir beklenti, sürecin ilerlemesini engelleyebilir. Bunun yerine, şu adımları izleyin:
- Bir Taslak ile Başlayın: Literatürü özümsedikten sonra, bir taslağa sahip olmak, düşüncelerinizi serbestçe kağıda dökmenize olanak tanır.
- Serbest Yazım: İlk aşamada, düşüncelerinizi serbestçe yazın. Bu, konu hakkında derinlemesine düşünmenize ve fikirlerinizi geliştirmenize yardımcı olur.
- Düzenleme ve Revizyon: İlk yazım aşamasından sonra, metni düzenleyebilir, eklemeler yapabilir, çıkarabilir ve yeniden düzenleyebilirsiniz. Bu süreç, metninizi mükemmelleştirmenize yardımcı olacaktır.
Bu yaklaşım, literatür taramasının yanı sıra tezin diğer bölümlerine de uygulanabilir. Mükemmeliyetçilik, yazma sürecinin başlangıcında bir engel teşkil edebilir. Önemli olan, düşüncelerinizi akıtıp, daha sonra üzerinde çalışmaktır. Bu yöntem, yazım sürecinizi daha esnek ve üretken hale getirecektir.
4. Yazarken Alıntılar ve Referanslar Ekleyin
Literatür taraması yazım sürecinde, kaynakların yoğun bir şekilde kullanıldığı bir bölüm olduğunu aklınızda bulundurun. Bu bölüm, tezinizin en fazla atıfa sahip kısmı olmalıdır. Yazarken aşağıdaki adımları takip edin:
- Alıntıları Dahil Edin: Yazım sürecinizin her aşamasında alıntıları ve referansları eklemeyi ihmal etmeyin. Bu işlemi sonraya bırakmak, önemli kaynakları ve alıntıları gözden kaçırma riskini beraberinde getirir.
- Referans Yönetim Yazılımı Kullanın: Mendeley, Zotero gibi referans yönetim araçları, alıntılarınızın ve referans listenizin düzenini korumanıza ve formatlama konusunda size yardımcı olur. Bu yazılımlar, alıntılarınızın doğru ve tutarlı bir şekilde yönetilmesini sağlar.
5. Bir Arkadaşınızdan Yazınızı Gözden Geçirmesini İsteyin
Yazınız üzerinde uzun süre çalıştıkça, detaylara çok fazla odaklanmanın genel resmi görmeyi zorlaştırabileceğini unutmayın. Bu nedenle, bir arkadaşınızın (alan dışından biri) taslağınızı gözden geçirmesi faydalı olacaktır:
- Okunabilirlik Üzerine Geri Bildirim Alın: Arkadaşınızdan, metnin genel okunabilirliği ve anlaşılabilirliği üzerine yorum yapmasını isteyin. Uzman olmayan birinin metni kolayca takip edebilmesi önemlidir.
- Anlaşılmayan Kısımları Belirlemelerini İsteyin: Arkadaşınızdan, anlamakta güçlük çektiği kısımları işaretlemesini ve neler anladığını kendi kelimeleriyle özetlemesini isteyin. Bu, metnin netliğini ve tutarlılığını artırmada size yardımcı olacaktır.
- Teknik Jargonu Azaltın: Arkadaşınızın geri bildirimi, aşırı teknik jargonun ve anlaşılması zor terimlerin kullanımını azaltmanıza yardımcı olabilir. Böylece literatür taramanız daha geniş bir kitle tarafından anlaşılabilir hale gelir.
Dışarıdan alınan geri bildirimler, yazınızın objektif bir değerlendirmesini sağlar ve kör noktalarınızı ortaya çıkarabilir. Bu, literatür taramanızın netliğini, okunabilirliğini ve genel kalitesini büyük ölçüde artırabilir. Özellikle, uzman olmayan okuyucular için yazıyorsanız, dışarıdan bir bakış açısı, metnin anlaşılabilirliğini geliştirmede çok değerli olacaktır.
Literatür Taraması Nasıl Yapılır- Hızlı Özet
Literatür taraması yazma süreci, araştırma projelerinin en önemli aşamalarından biridir ve özellikle yeni başlayanlar için zorlayıcı olabilir. Bu makalede, literatür taraması hazırlarken hem zaman kazandıracak hem de süreci kolaylaştıracak beş temel ipucu üzerinde durduk:
Yazmaya Başlamadan Önce (Kaba) Bir Taslak Geliştirin: Yazınıza başlamadan önce bir yapı oluşturun. Bu, literatür taramanızın düzenli ve sistemli olmasını sağlar.
Konu Alanınızdaki Mevcut Literatür Taramalarına Bakın: Sizinle benzer konuları ele alan çalışmalara göz atarak, yazım ve yapısal normları hakkında fikir edinin. Bu, çalışmanızı daha etkili bir şekilde organize etmenize yardımcı olur.
Önce Yazın, Sonra Düzenleyin ve Temizleyin: İlk yazım aşamasında mükemmeliyetçiliğe kapılmayın. İlk olarak düşüncelerinizi serbestçe aktarın, ardından düzenleme ve revizyon süreciyle metninizi geliştirin.
Alıntılarınızı ve Referanslarınızı Yazarken Ekleyin: Yazınızı zenginleştirmek için kullanılan alıntıları ve referansları eklemeyi ihmal etmeyin. Bu, çalışmanızın güvenilirliğini artırır ve kaynak yönetimini kolaylaştırır.
Bir Arkadaşınızdan Yazınızı Gözden Geçirmesini İsteyin: Yazınızın anlaşılabilirliğini ve okunabilirliğini artırmak için, konu hakkında uzman olmayan birinin perspektifinden geri bildirim alın. Bu, metnin geniş bir kitle tarafından anlaşılmasını sağlar.
Bu ipuçları, literatür tarama sürecinizi daha yönetilebilir ve etkili hale getirmenize yardımcı olacak temel yönergelerdir.
Literatür taraması nedir, nasıl yapılır ve neden önemlidir soruları, araştırma sürecindeki her bireyin aklına takılan sorulardır. Bu makalede, literatür taraması nasıl yapılır ve literatür tarama stratejileri üzerinde durarak, araştırmacılara literatür taraması yapma süreçlerinde rehberlik etmeyi amaçladık. Literatür taraması örneği ve literatür taraması neden yapılır sorusuna yanıt arayarak, bu zorlu süreci daha anlaşılır ve yönetilebilir hale getirmeyi hedefledik. Literatür taraması, bilimsel araştırmaların temelini oluşturur ve doğru yapıldığında araştırmanızın kalitesini artırarak, konunuz hakkında derinlemesine bir anlayış sunar.
